Σιγά και δεν θα γινόταν ο πόλεμος. Και ο πρώτος και ο δεύτερος. Σα σήμερα 28 Ιουνίου 1914 ένας Κουφοντίνας Σέρβος πιστόλισε τον Φραγκίσκο Φερδινάνδο της Αυστρίας κι αυτή η πολιτική δολοφονία, σύμφωνα μ’ όλες τις εγκυκλοπαίδειες του κόσμου, στάθηκε η αφορμή του Α΄ παγκοσμίου πολέμου. Παραμύθια. Δεν έχει κανένα νόημα να θυμόμαστε σημαδιακά γεγονότα, τα οποία στάθηκαν αφορμή να αλλάξει υποτίθεται ο κόσμος, αν κανείς δεν βάλει κάτω όσες σκέψεις παράγουν φως.
Ένα αθώο παλληκάρι ήταν ο αρχιδούκας διάδοχος του θρόνου. Του την έστησαν φανατισμένοι Βόσνιοι αναρχικοί και τον καθάρισαν μαζί και την γυναίκα του. Άλλα πράγματα ενδιέφεραν τον Αυστριακό πρίγκηπα, όχι η πολιτική, και την τρώει στο Σεράγεβο, τότε έδαφος της αυστροουγγρικής αυτοκρατορίας. Δεν κατάλαβα. Αν, δηλαδή, ο φοιτητάκος δεν σκότωνε τον γαλαζοαίματο, αυτόν με το γαλάζιο αίμα, όπως όλοι των βασιλικών οικογενειών, θα είχε αποφευχθεί ο πόλεμος; Ανέκδοτο.
Ό,τι υπάρχει σήμερα και επ’ αυτού δεν σηκώνει κουβέντα δεύτερη, θα προέκυπτε το ίδιο, εντελώς το ίδιο, και χωρίς να γίνει ο πόλεμος. Και ο πρώτος και ο δεύτερος. Και το κάθε κρίσιμο γεγονός, που έτσι – ”κρίσιμο” – το έκρινε έτσι η Ιστορία. Κανένας Χίτλερ, κανένας Λένιν και Στάλιν, ό,τι κι αν έκαναν, όσο κι αν μπέρδεψαν την τράπουλα στον καιρό τους, στην τελική τα πράγματα θα κάτσουν, όπως έκατσαν. Τελεία. Και παύλα.
Ο Α’ μεγάλος πόλεμος της Ιστορίας. Πόσο μικρός μας φαίνεται σήμερα! Όχι και μεγάλες διαφορές από την εποχή που τσακωνόντουσαν καουμπόυδες και ινδιάνοι. Επειδή οι μεγάλες δυνάμεις στις αρχές του 20ου αιώνα δεν διέθεταν όπως σήμερα όπλα, χημικά και πυρηνικά, για να είναι σε θέση να κάνουν αλοιφή τον πλανήτη 47 φορές. Όχι, βέβαια. Γι’ αυτό μόλις πριν από αιώνα βλέπεις τους στρατάρχες εκείνης της εποχής και νομίζεις ότι είναι ντυμένοι πρόσκοποι.
Μελλοντικά ίσως δοθεί άλλη απάντηση στο ερώτημα αν η δολοφονία του πρίγκηπα ήταν πράγματι η αφορμή για να ξεσπάσει μετά από ένα μήνα ο μέχρι τότε πιο μεγάλος πόλεμος. Αν, δηλαδή, δεν γινόταν η δολοφονία θα γλύτωνε η ανθρωπότητα και τον… Β’ παγκόσμιο πόλεμο; Έτσι πάει. Αν δεν γινόταν ο Α’ δεν θα ακολουθούσε ο Β’. Κι αν το σχέδιο προβλέπει να μπλέξουμε στον Γ’ πόλεμο, θα περιμένουν να τους κάτσει μια παρόμοια τρομοκρατική ενέργεια, κάποιο άλλο αβανταδόρικο γεγονός για να τους… λύσει τα χέρια. Αλλοίμονο και να σκεφτεί κανείς ότι οι πιο χοντρές μπίζνες στον πλανήτη αντιμετωπίζονται μοιρολατρικά. Να ‘ναι στημένα τα πιόνια στη σκακιέρα και να περιμένουν αν… θα πάρουν το σύνθημα με αφορμή κάποιο εκτός ελέγχου επεισόδιο.
Από την άλλη υπάρχουν και όσοι αποδίδουν αθώα τα πάντα όλα στην… τύχη. Σε μια σύμπτωση. Ποια εξήγηση δίνει κανείς στο εξής: Η Γερμανία υπογράφει την κατάπαυση πυρός στις 11 η ώρα, στις 11 του μηνός, 11ος μήνας είναι ο Νοέμβριος, του 1918. Τότε σταμάτησε ο πόλεμος. Στα χαρτιά τερματίστηκε με τη Συνθήκη των Βερσαλλιών, που υπογράφτηκε το 1919, σα σήμερα 28 Ιουνίου. Την ίδια μέρα της δολοφονίας του πρίγκηπα, πριν πέντε χρόνια.
Διαβαστε ακομα: