Μιλάω με το θάρρος και την εμπειρία του ανθρώπου που έχει πιει μέχρι σήμερα ίσαμε δύο δεξαμενόπλοια οινόπνευμα και μπορώ να σας βεβαιώσω ότι το κάθε ποτό θέλει τη ρέγουλα του και τον τρόπο του. Επίσης και το μεζέ του. Ανήκω στην κατηγορία των ανθρώπων που συνοδεύουν το ποτό με φαγητό και όχι το αντίστροφο. Ούτως λοιπόν συμβαίνει και με το ούζο, ένα από τα αριστουργήματα της παγκόσμιας ποτοποιίας με την Μυτιλήνη να είναι το πλησιέστερο αντίστοιχο της σκωτσέζικης γραμμής παραγωγής του καληδόνιου νέκταρ. Δεκάδες αποστακτήρια στο νησί αμιλλώνται μεταξύ του αιώνες τώρα και παράγουν ένα από τα κορυφαία ποτά στον πλανήτη: το ούζο.
Ξεχάστε οτιδήποτε άλλο που θέλει να του μοιάσει. Η κυπριακή ζιβανία, η ιταλική σαμπούκα, το γαλλικό παστίς, η τουρκική ρακί αλλά και κάθε άλλο απόσταγμα με το όνομα ούζο παράγεται εκτός νησιού στην Ελλάδα είναι ασήμαντα υποκατάστατα. Τα δοκίμασα όλα. Όταν λέω όλα, το εννοώ. Δεν πίνονται. Η αγάπη, το μεράκι, η τεχνική, η παράδοση, τα μυστικά, τα αρώματα, τα βότανα, ο γλυκάνισος και ιδίως η αίσθηση της μοναδικότητας στο παραγόμενο απόσταγμα που συνέχει τις οικογένειες των παραγωγών στη Λέσβο γενιές επί γενεών τώρα, κάνουν το απόσταγμα αυτό μοναδικό στον κόσμο.
Διευκρινίζω ότι δεν κατάγομαι από εκείνα τα μέρη, ώστε να μην εμφορούμαι από κανενός είδους τοπικισμό. Ξέρετε, αυτό που λένε, «εμείς εδώ έχουμε το καλύτερο λάδι, το καλύτερο κρασί» και πάει λέγοντας. Είχα την τύχη όμως να γνωρίσω την Μυτιλήνη από την σύζυγό μου, τόπο καταγωγής της μητέρας της. Και μετά από τρεις δεκαετίες και μισό τάνκερ ούζο στο νησί έχω να καταθέσω (εν περιλήψει) τα ακόλουθα:
Καταρχήν (και όχι καταρχάς), ΑΛΛΟ το ούζο Πλωμαρίου και ΑΛΛΟ το ούζο Μυτιλήνης. Προσέξτε τις ταμπέλες, θα το διαπιστώσετε. Μυτιληνιά και τα δύο αλλά οι διαφορές είναι κολοσσιαίες, προαιώνιες και αγεφύρωτες.
Οι Πλωμαρίτες ούτε που το συζητάνε να πιούν ούζο από τους άμβυκες της πρωτεύουσας του νησιού. Δεν το μετράνε καν για ούζο.
Αλλά και στη χώρα της Μυτιλήνης το πλωμαρίτικο ούζο πωλείται μόνο στα μαγαζιά με σουβενίρ. Ισχύει το “Απ’ Αγιάσσ’ κι Πλωμάρ’ μήτε γναίκα μήτ’ μουλάρ’».
Όσο για μένα, που δοκιμάζω με την απόσταση και την αμεροληψία ενός sommelier τριών αστεριών Michelin, από τα πλωμαρίτικα προτιμώ του «Πιτσιλαδή» και από τα πρωτευουσιάνικα του «Ματθαίου». Ιδίως το χύμα καζανιστό, κατευθείαν από τους άμβυκες από το μαγαζί του στην αγορά της πόλης, είναι ασυναγώνιστο.
Προσοχή τώρα: Το ούζο ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ τσίπουρο. Πίνεται ανέρωτο και σε θερμοκρασία δωματίου. Αυστηρά. Οτιδήποτε άλλο (παγάκια, παγωμένο νερό, παγωμένο ποτήρι) αλλοιώνει τελείως τη γεύση και τα αρώματα. Το καταστρέφει. Μία σταγόνα νερό ή ένα παγάκι και είναι για πέταμα.
Είναι μάλιστα και κάποιοι που το βάζουν στο ψυγείο. Αν δεν ξέρεις να το πιείς άνθρωπε μου, άστο.