Το ποίημα γράφτηκε Απρίλιο του 1957 στο Λένινγκραντ. Από την σπουδαιότερη ποιήτρια της Σοβιετικής Ένωσης, την Άννα Αχμάτοβα, που πέθανε στα 77 της, το 1966, σα σήμερα 5 Μαρτίου.
Ναι, σήμερα διαβάζουμε ποίηση. Αράδες στο χαρτί απαγορευμένες από το σοβιετικό καθεστώς. Των εξουσιαστών αριστερών, οι οποίοι όπου γης, όταν είναι στην αντιπολίτευση πεθαίνουν, θυσιάζονται στο όνομα της ιδεολογίας, της ελευθερίας του λόγου, κατά της λογοκρισίας. Οι ηλίθιοι.
Το καθεστώς της Σοβιετικής Ένωσης, όπως και η εξουσία των κομουνιστικών κομμάτων στην ανατολική Ευρώπη, δεν έπεσαν από τους «εχθρούς της επανάστασης». Τα πάντα όλα ήρθαν τούμπα διότι πήγαν στράφι οι κομματικές εκκαθαρίσεις, το κρατικό σπορ της ρουφιανιάς και η ατζαμοσύνη τους στα ιδεώδη του σοσιαλισμού, του κομουνισμού που υποτίθεται τους καθοδηγούσαν. Άρα, τζάμπα κυνηγούσαν άλλους συντρόφους ή άσχετους σαν ύποπτους, σαν επικίνδυνους στον αγώνα να αλλάξουν τον κόσμο.
Με τίτλο ΔΗΛΗΤΗΡΙΟ ΚΑΙΕΙ ΤΟ ΚΡΑΣΙ ο αποδυτηριάκιας είχε γράψει σεντόνι στη φυλλάδα, που είναι αναρτημένο στη σελίδα. Το ποίημα της βασανισμένης Αχμάτοβα, από την συλλογή Ρέκβιεμ, στη συνέχεια έχει τίτλο «Αντί Προλόγου». Το μεταφέρω, σε μετάφραση Άρη Αλεξάνδρου, ως απλός αναγνώστης.
Στα φοβερά χρόνια της γιεζόφσινα, πέρασα δεκαεφτά μήνες περιμένοντας στην ουρά, μπροστά στις φυλακές του Λένινγκραντ. Μια μέρα, κάποιος με «αναγνώρισε». Τότε, μία γυναίκα που στεκόταν πίσω μου και δεν είχε ακούσει βέβαια ποτέ της το όνομα μου, ξύπνησε απ’ την άκαμπτη νάρκη όπου πέφταμε όλοι μας και με ρώτησε με τα μελανιασμένα χείλη της, σκύβοντας στ’ αυτί μου ( εκεί, όλοι μίλαγαν ψιθυριστά):
– Κι αυτό, μπορείτε να το περιγράψετε;
Κι εγώ της είπα:
– Μπορώ.
Τότε, κάτι σαν χαμόγελο γλίστρησε πάνω σ’ αυτό που ήταν κάποτε το πρόσωπο της.
(Εποχή της γιεζόφσινα, από το όνομα του «κομισάριου του λαού» Γιέζωφ. Εποχή προπολεμική όπου ο Στάλιν καθάριζε επώνυμους κομουνιστές.)
Διαβαστε ακομα: