Μετά από μερικά χρόνια εμπειρίας, έχω αρχίσει να αλλάζω άποψη για τα «κοινωνικά δίκτυα». Φυσικά υπάρχει πολύ σκουπίδι ανάμεσα στις αράδες. Αλλά και πού δεν υπάρχει; Στην καθημερινότητα, στα άλλα έντυπα, στα άλλα βιβλία, στην τηλεόραση, στο ραδιόφωνο. Η απλή συνταγή λέγεται ΕΠΙΛΟΓΗ. Αποφεύγεις τον ρύπο και περπατάς τους καθαρούς και ευχάριστους δρόμους. Ανάμεσα σε ασήμαντα κουτσομπολιά ή παράπονα, δημοσιεύονται αξιόλογα ποιήματα, δοκίμια, μεταφράσεις, σύντομα διηγήματα, ταξιδιωτικές περιγραφές… Εκτυλίσσονται διάλογοι σοβαροί με ουσιαστικά θέματα – υπάρχουν αντιπαραθέσεις απόψεων που αφορούν πολύ κόσμο.  

Το Twitter παρουσιάζει λιγότερο ενδιαφέρον για ένα συγγραφέα, αλλά μάλλον περισσότερο για έναν πολιτικό. Τα κείμενα είναι πιο σύντομα, οξύτερα και οι αντιπαραθέσεις πιο μαχητικές. Προσωπικά απλώς καταχωρώ εκεί την εμφάνιση του blog και σχεδόν ποτέ δε υπάρχουν σχόλια. Αντίθετα στο Facebook υπάρχουν πάντα σχόλια – που μερικές φορές απλώνονται και τα ακολουθούν μακροσκελείς διάλογοι.

Ως συνήθως, αυτοί που κατηγορούν και ψέγουν ένα από αυτά τα μέσα δικτύωσης δεν τα γνωρίζουν και μεταφέρουν εντυπώσεις τρίτων. Το ότι αυτά τα μέσα συνδέουν πια δισεκατομμύρια ανθρώπους μεταξύ τους (πράγμα που δεν θα πίστευε κανείς πριν μερικά χρόνια) το ότι σε περιπτώσεις πολέμων και διενέξεων κρατάνε τους ανθρώπους συνδεδεμένους και καλλιεργούν τον διάλογο, τους φαίνεται ασήμαντο. Κι όμως ένα ουσιαστικό μέρος της ηρωικής αντίστασης των Ουκρανών τροφοδοτήθηκε από αυτά τα μέσα.

Κι από εκεί και πέρα – τα πάντα. Παράπονα, εξομολογήσεις, αναμνήσεις, μνημόσυνα, πανηγυρισμοί, καυγάδες, συγκρούσεις, πολιτικές διενέξεις… Όλη η «Ανθρώπινη Κωμωδία» του Μπαλζάκ κυλάει μπροστά στον αναγνώστη. Υπάρχουν ομάδες με κοινά ενδιαφέροντα, υπάρχουν σύλλογοι με επίκεντρο κάποιον σημαντικό (ή και όχι) άνθρωπο.

Τα πάντα μπορεί να σου συμβούν περιδιαβάζοντας τα «Κοινωνικά Μέσα» εκτός από ένα πράγμα – να πλήξεις. Όχι πως δεν υπάρχουν πληκτικά κείμενα και θέματα. Άφθονα. Απλώς μόλις αρχίσεις να πλήττεις πας παρακάτω.

Ως λόγιος, αισθάνομαι άβολα να υπερασπίζομαι τα Μέσα. Η σωστή στάση ενός μορφωμένου ανθρώπου είναι να τα προσπερνά με μία γκριμάτσα υπεροψίας. Ναι, ο κώδικας συμπεριφοράς αυτό απαιτεί. Αλλά ανάμεσα στην αριστοκρατία και τον λαϊκισμό, υπάρχουν εκατοντάδες αποχρώσεις. Έτσι, ανάμεσα σε βαρετές κοινοτοπίες, φυτρώνουν ξαφνικά ποιήματα του Σιώτη και του Κεφάλα και μεταφράσεις του Κουτσουρέλη…