Τα τελευταία 500 χρόνια οργάνωσαν έναν κόσμο με εργαλεία που άλλα τα βρήκαν σε πρωτόλεια και άλλα τα εφηύραν (τραπεζικό σύστημα, χρηματιστήρια αξιών, ανώνυμη εταιρεία, βιομηχανική ιδιοκτησία κ.α.). Κι όλα αυτά τα ενέταξαν σε ένα ανελέητο δικαιϊκό σύστημα που δεν συγχωρεί τον αδύνατο και τα λάθη. Στο θαυμαστό αυτόν κόσμο μπορεί να ξεκινήσεις απ’ τα κουρέλια και να φτάσεις στο ρετιρέ του ουρανοξύστη. Όπως, αντίστροφά, να ξυπνήσεις το πρωί και να κλάνεις σε μεταξωτά σεντόνια και το βράδυ να κοιμάσαι στα παγκάκια.
Και κάπως έτσι έφτασαν πριν εκατό χρόνια ο Ροκφέλερ, ο Μόργκαν, ο Μέλον, ο Κάρνεγκυ και ο Φορντ να πετύχουν τέτοια συγκέντρωση πλούτου και δύναμης που ούτε ο Καίσαρας, ο Κράσσος, ο Τιβέριος και ο Αδριανός στην αυτοκρατορική Ρώμη δεν μπορούσαν να φανταστούν.
Όχι ότι δεν κάνουν λάθη. Κάνουν και παρακάνουν. Και κάποια είναι κολοσσιαία, φρικώδη, ασυγχώρητα. Η ισοπέδωση των γερμανικών πόλεων από τα βρετανικά Lancaster, η πυρπόληση του Τόκιο από βόμβες φωσφόρου που έριξαν τα Β-52 και ιδίως τα ατομικά ολοκαυτώματα της Χιροσίμα και του Ναγκασάκι στο Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο δεν μπαίνουν σε κανένα ζύγι και συμψηφισμό. Κάποια άλλα ήταν από αδυναμία κατανόησης του αντιπάλου (π.χ. Αραβική άνοιξη), κάποια απότοκα σκέτης οίησης, όπως η Κορέα και το Βιετνάμ. Και κάποια από καθαρή βλακεία, όπως ο Κόλπος των Χοίρων.
Κανένα όμως δεν τους κόστισε σοβαρά. Για δύο λόγους. Ο πρώτος είναι ότι έχουν ανεξάντλητα αποθέματα δυνάμεων και οικονομικών μέσων. Σε βαθμό τέτοιο που συνυπολογίζουν το κόστος των πιθανών απωλειών και το λογαριάζουν για ρέστα. Στο τέλος η νίκη είναι βέβαιη. Σαν να ρίχνεις στο ίδιο ριγκ έναν απ’ τα υπερβαρέα απέναντι σε έναν μεσαίων βαρών. Ότι κι αν γίνει κι όση ώρα κι αν χρειαστεί, ο βούβαλος θα βρει ένα ντιρέκτ και θα στρώσει τον αντίπαλο στο καναβάτσο σαν λιαστή ντομάτα.
Κι ο δεύτερος λόγος είναι ότι έχουν γίνει μάστορες της προπαγάνδας. Από την εποχή που αντιλήφθηκαν τη δύναμη αρχικά του τυπωμένου λόγου, μετά της εικόνας, του κινηματογράφου, της μουσικής, του μάρκετιγκ, της διαφήμισης, του promotion και στις μέρες μας των μέσων κοινωνικής δικτύωσης και όλων των λοιπών συμπαραμαρτούντων παραφερνάλιων, άπλωσαν ένα παγκόσμιο δίκτυο ελέγχου της κοινής γνώμης, την οποία φέρουν και άγουν όπως γουστάρουν. Με τέτοια επιτυχία που είσαι σίγουρος ότι η γνώμη σου είναι δική σου και μοναδική. Σαν τον πυλωρό σου ένα πράμα. Μόνο που δεν είναι. Ούτε η γνώμη, ούτε ο πυλωρός.
Ενώ σε αυτά Ρώσοι ήταν πάντα άμαθοι και παραμένουν και σήμερα χοντροκομμένοι. Τον παστουρμά ακόμα τον κόβουν με τον μπαλτά. Κάποτε ο Χρούτσεφ είχε βγάλει το παπούτσι του και το βάραγε στο έδρανο μέσα στην αίθουσα της Ολομέλειας του ΟΗΕ σαν να’παιζε ταμπούρλο. Έτσι όμως δουλειά δεν γίνεται.